حسابداری تعهدی

حسابداری تعهدی

حسابداری تعهدی در مقابل حسابداری نقدی قرار دارد و تفاوت آنها در زمان ثبت رویدادهای مالی است. حسابداری تعهدی در دستگاه‌های دولتی بیشترین کاربرد را دارد. در چند سال اخیر مبنای تعهدی در حسابداری دولتی اهمیت بیشتری پیدا کرده نسبت به گذشته است.

حسابداری تعهدی

حسابداری تعهدی به انگلیسی Accrual Accounting میباشد که در معنا و مفهوم محاسبه هزینه و درامد ها به روش غیرنقدی کاربرد دارد.حسابداری تعهدی میتوان گفت کلیه ثبت های قرارداد ها و انجام معاملات و پرداختی هایی که در زمان خاصی تحقق میابد و کلیه ثبت حساب ها و گزارش های مالی جز حسابداری تعهدی میباشد.

تلاش دولت‌ها بر این است که برای ثبت رویدادهای مالی، مبنای تعهدی را مدنظر قرار دهند و بیشتر به آن توجه کنند. مزایای روش حسابداری تعهدی باعث شده تا بخش عمومی ایران نیز به تدریج و از سال 1394 تلاش بیشتری برای حرکت به این سمت انجام دهد.

در تعریف حسابداری تعهدی به زبان ساده میتوان این گونه مثال زد که فرض کنید شرکتی در قراردادی 30درصد سود خواهد داشت ولی هنوز سودی دریافت نکرده است. به نوع حساب کردن درامد ها حسابداری تعهدی گفته میشود.

ویژگی های حسابداری تعهدی

ویژگی های اساسی مبنای تعهدی حسابداری عبارتند از:

• درآمد به محض کسب شناسایی می شود.
• مخارج یا هزینه ها یا با درآمدهای شناسایی شده یا با دوره زمانی مربوطه برای تعیین درآمد دوره ای تطبیق می شود.
• مخارجی که در صورت سود و زیان بارگذاری نمی شوند به آینده منتقل شده و تحت بررسی مستمر قرار می گیرند. بنابراین هر هزینه‌ای که پس از آن به نظر می‌رسد کاربرد یا قدرت خود را برای ایجاد درآمد آتی از دست داده باشد، به عنوان زیان تلقی می‌شود.

انواع حساب های تعهدی

حساب تعهدی انواع مختلفی دارد. از رایج‌ترین و شناخته‌شده‌ترین انواع حساب تعهدی، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• حساب‌های پرداختی
• حساب‌های دریافتی
• بدهی‌های مالیاتی
• سود انباشته
• سرقفلی

حسابداران و مدیران مالی شرکت‌ها موظف هستند پیش از ارسال لیست مالیات حقوق، نسبت به محاسبه دقیق بدهی‌های مالیاتی انباشته اقدام کنند. با استفاده از حسابداری به شیوه تعهدی، بدهی به‌عنوان بدهی حساب‌های پرداختی در نظر گرفته شده و صورت سود و زیان در ترازنامه مالی به‌عنوان هزینه ثبت می‌شوند.

مزایا حسابداری تعهدی

بسیاری از افراد تصور می‌کنند در مواردی که ثبت وجوه نقد ممکن نیست و اطلاعات قراردادها و امور مالی مبنای غیرنقدی دارد، حسابداری از نوع تعهدی مزایایی برای مجموعه نخواهد داشت. درصورتی‌ که از مزایای حسابداری تعهدی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• حسابداری به روش تعهدی، تصویر شفاف‌تری از وضعیت اقتصادی فعلی شرکت ارائه می‌دهد. با استفاده از داده‌های سازمانی می‌توان تجزیه و تحلیل‌های مالی را بسیار صریح‌تر انجام داد. به این ترتیب گزارش‌های دقیقی از فعالیت‌های مجموعه به دست می‌آید و می‌توان با جزئیات بسیار دقیق، میزان درآمد و هزینه‌ها را تعیین کرد.
• با استفاده از حسابداری به روش تعهدی، از ارزش موجودی‌ها و دارایی‌های مجموعه آگاهی دقیقی به دست می‌آید. با بهره‌گیری از اصول حسابداری به روش تعهدی، می‌توان موجودی‌های ثابت را ثبت کرده و برای افزایش موجودی با برنامه‌های کاربردی اقدامات مناسب را انجام دهید.
• یکی از مزایای حسابداری از نوع تعهدی، محاسبه دقیق هزینه تمام‌شده کلیه پروژه‌ها، هزینه استهلاک و سایر هزینه‌های جاری در مجموعه است.
• به دلیل انعطاف‌پذیری بالا در مدیریت مالی سازمان با استفاده از اصول حسابداری از نوع تعهدی، سطح پاسخگویی به نیازهای سازمان و مشتریان ارتقا پیدا می‌کند.
• با استفاده از اصول حسابداری از نوع تعهدی، امکان مدیریت منطقی مطالبات و بدهی‌های سازمان فراهم شده و زمینه رقابت با سایر سازمان‌های همکار به وجود می‌آید.
• با استفاده از بهترین نرم افزار حسابداری و به‌کارگیری اصول حسابداری به شیوه تعهدی می‌توان از مزایای بی‌نظیر این روش حسابداری برای برنامه‌ریزی مالی و توسعه سازمان بهره گرفت. این روش حسابداری بهبود ارزیابی عملکرد سازمان را فراهم می‌کند.

معایب حسابداری تعهدی

باتوجه به این مورد که در حسابداری تعهدی شما با وجه نقد سر و کار ندارید احتمال آن که درآمدی که شناسایی میشود وصول نشود زیاد است و این مورد یکی از معایب حسابداری تعهدی به شمار میرود. از معایب این روش حسابداری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• شرکت‌ها و کسب‌وکارهای کوچک، کارکنان کمی دارند و ممکن است برای مدیریت امور مالی با این روش حسابداری دچار مشکل شوند. شرکت‌های بزرگ که از مزایای حسابداری از نوع تعهدی بهره می‌برند، کارکنانی دارند که وظیفه ردیابی و گزارش تراکنش‌های مالی را بر عهده دارند.
• حسابداری بر مبنای تعهدی، برای این که آمار دقیقی را ارائه دهد، باید حداقل ماهانه یک گزارش از درآمد و هزینه‌های مجموعه جمع‌آوری شود. اگر وقفه‌ای بین تهیه صورت‌های مالی پیش بیاید، ممکن است نظم حساب‌وکتاب‌های مجموعه به هم می‌ریزد.
• یکی از معایب حسابداری به شیوه تعهدی، به مالیات مربوط می‌شود. با وجود این که در این روش به جای این که منتظر دریافت پول نقد باشید و درآمد را هنگام انجام فروش گزارش دهید، ولی باید روی پولی که هنوز دریافت نکرده‌اید مالیات بپردازید.
• برخی از این معایب با مدیریت صحیح امور مالی و برنامه‌ریزی دقیق به‌راحتی برطرف می‌شوند. ثبت درآمد در حسابداری تعهدی با استفاده از نرم‌افزارهای حسابداری پیشرفته، پیش‌برد مسائل مالی را بسیار آسان می‌کند.

 انواع مراحل پیاده سازی حسابداری تعهدی

در این بخش از مطلب به مراحل محقق سازی حسابداری تعهدی می پردازیم:

• تکوین دفتر به اسم دفتر تعهدی
• تشریح زیر فصل های نو فصول هزینه ای
• تشریح عنوان حساب ها
• تشریح سرفصل های جامعه، مشخص و دیگر توضیحات
• ضبط مدارک حسابداری

از دیگر مراحل پیاده سازی حسابداری تعهدی می توان استحصال صورتحساب شرایط مالی و لیست تغییرات در وضعیت مالی را نام برد.

هر لیست مربوط به شرایط مالی بایستی نظیر حساب ها، مدارک دریافتی، موجودی نقدی، عملیات داد و ستد و غیر معاوضه ، سرمایه گذاری ها موجودی محصولات و کالا ، داراییهای ثابت محسوس، دارایی های نامحسوس، پیش دریافت ها، بدهی های دراز مدت، سندیت خالص می باشد و لیست تحولات در شرایط مالی بایستی دست کم شامل درآمدها، هزینه ها، درآمد های معرفی شده از سوی دولت، مبالغ ارسالی به مخازن باشد.

صورتهای مالی حسابداری تعهدی

لازم به ذکر است چهار  صورت مالی زیر در نظام حسابداری تعهدی ضروری می باشد:

• صورت وضعیت مالی
• صورت تغییر در وضعیت مالی
• گردش حساب تغییرات در ارزش خالص
• صورت مقابسه بودجه و عملکرد
•  یاداشت های توضیحی از رویه های حسابداری

هر صورت وضعیت مالی باید شامل موجودی نقد، حساب ها و اسناد دریافتنی عملیات مبادله و غیر مبادله، سرمايه گذاری ها موجودی مواد و كالا ، پـيش پرداخـت هـا، دارايـی هـای ثابـت مشـهود، دارايی های نامشهود، حسابها واسناد پرداختنی حاصل از عمليات مبادله ای وغيرمبادله اي، پيش دريافت ها، بدهی های بلند مدت، ارزش خالص می باشد و صورت تغييرات در وضعيت مالی بايد حداقل حاوی درآمدها، هزينه ها (به تفكيك طبقه بندي اقتصادي دولت)، درآمدهای شناسايی شده از طرف دولت، وجوه ارسالی به خزانه باشد.

حسابداری تعهدی

برای مشاوره و خرید نرم افزار حسابداری پارسی مانی parsimony با ما تماس بگیرید .